Sondevoeding

Pasgeboren kalveren dienen zo snel mogelijk een optimale hoeveelheid biest te krijgen. Daarin zitten de essentiële (afweer)stoffen die het kalf bescherming bieden en zorgen voor een goede start in het leven.

Sondevoeding is een dunne, vloeibare voeding die via een slangetje in de keel wordt toegediend. De voeding komt direct in de maag. Het heeft geen invloed op de groei van een kalf of de kwaliteit van het (kalfs)vlees, maar heeft een positief effect op de diergezondheid.

Sondevoeding

Sondevoeding is vloeibare voeding die met een slangetje rechtstreeks in de maag wordt gebracht. Voor de gezondheid van een pasgeboren kalf is het essentieel dat het zo snel mogelijk na de geboorte een ruime hoeveelheid moedermelk (biest) binnenkrijgt.

Biest is de eerst melk van de koe na de geboorte van het kalf en bevat extra eiwitten, vitamine A, caroteen, veel vetten en afweerstoffen. Het zijn stoffen die het jonge kalf niet van zichzelf heeft, maar wel direct nodig heeft. Een jong kalf heeft na de geboorte maar een beperkte weerstand. Het duurt enkele dagen voordat een kalf op eigen kracht weerstand opbouwt. In de tussenliggende periode zijn immuunstoffen uit de biest onontbeerlijk. De biest zorgt er ook voor dat de darmfunctie van het kalf op gang komt.

Een gezond kalf zou uit zichzelf natuurlijk bij de moeder drinken. In de praktijk kan dat onvoldoende zijn voor een optimale bescherming. Ook is het niet altijd mogelijk, dat kalveren bij de moeder blijven. Afhankelijk van de bedrijfssituatie geeft een veehouder het kalf een ruime hoeveelheid biest met een fles, een (speen)emmer of via sondevoeding.

Een snelle, praktische en veilige methode voor het  verstrekken van biest aan kalfjes is via een maagsonde. Met een dunne slang met ronde voorkant kan eenvoudig en snel zo’n 2½ liter verse moedermelk (biest) in de lebmaag van het kalf worden gebracht. De melk wordt snel verteerd en de afweerstoffen worden in de bloedbaan opgenomen. Het geven van sondevoeding is eenmalig en duurt ongeveer een minuut. Daarna wordt het slangetje teruggetrokken. De (melk)veehouder maakt de keuze of een kalf de voeding krijgt via een sonde, een fles of een emmer. Soms is het aanbevolen biest van oudere koeien op een bedrijf te gebruiken ter versterking van het beschermende effect.

Sondevoeding is de snelste en de schoonste methode om een kalf direct na de geboorte biest te geven. Via een emmer het kalf laten drinken is vooral bij de eerste keren het moeilijkst. Door elk kalf individueel biest en melk te geven, kan een veehouder goed in de gaten houden of een kalf voldoende drinkt. Sondevoeding heeft geen invloed op de groei van het kalf of op kwaliteit van kalfsvlees, maar wel een positief effect op de gezondheid (weerstand) van het dier.

Regels

Sondevoeding bij kalveren is toegestaan. Volgens het ministerie van Economische Zaken is de methode niet nadelig voor het welzijn. Overal in de wereld is snelle biestverstrekking gewenst en zorgen melkveehouders ervoor dat pasgeboren kalfjes een zo goed mogelijke start in het leven krijgen. Op welke manier dat het beste kan, is afhankelijk van de bedrijfssituatie. Sondevoeding is een van de methoden.

Cijfers

Nederland heeft circa 20.000 melkveebedrijven. Daarvan zijn 18.000 gericht op het houden van melkvee, met gemiddeld 77 koeien per bedrijf. In 2009 had Nederland 1,4 miljoen melkkoeien, die gemiddeld genomen elk jaar één kalf krijgen. Het is niet bekend hoeveel veehouders bij deze kalveren de voorkeur geven aan sondevoeding boven speenfles of emmer.