Vlees.nl

Home / De thema’s / Dierenwelzijn /

Verzorging van dieren bij de productie van vlees

Veilig en verantwoord vlees met zorg voor mens en dier, dat is de visie van de Nederlandse vleesveehouderij. Er is in Nederland veel aandacht voor de leefomstandigheden en verzorging van runderen.  In Nederland komt het meeste rundvlees van koeien die eerst een aantal jaren melk hebben geproduceerd. Dit noemen we dubbeldoelkoeien. Koeien die eerst melk geven verhuizen dus door naar een vleesveehouderij. Dubbeldoelkoeien hebben een langer leven en een belangrijk aandeel om de veehouderij meer natuurinclusief te maken. 

Facts & Figures

8 kg

 

Per persoon eten we gemiddeld 8 kg rundvlees 8 kg rundvlees per jaar (WUR, 2020)

 

100 liter

 

Runderen drinken tot wel 100 liter water per dag

 

Vitamines

 

Rundvlees is rijk aan vitamines B1, B6, B12 en D en ijzer, zink, fosfor, seleen eiwitten en vetten

 

Wat is dierenwelzijn?

Welzijn gaat over de zorg voor de behoefte en gezondheid van dieren. De richtlijnen om goede zorg voor dieren te garanderen liggen vast in de Wet Dieren. De Vijf Vrijheden van de Wet Dieren zijn de basisprincipes voor dierenwelzijn en vormen het uitgangspunt voor veehouders, overheid en dierenwelzijnsorganisaties. We vertellen je op de pagina ‘dierenwelzijn’ je meer over algemeen welzijn en de ontwikkelingen in de veehouderij in Nederland. Meer weten over kalveren? 

HET LEVEN IN EN OM DE STAL: ZO LEVEN RUNDEREN

Een goede huisvesting van runderen is van groot belang voor het welzijn van de dieren en heeft ook invloed op de kwaliteit van het vlees en de melk. Er zijn veel wetten en regels van toepassing op de huisvesting van runderen. Die gaan bijvoorbeeld over bewegingsruimte, ventilatie, hygiëne en voeding. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de naleving van de richtlijnen. In Nederland worden runderen over het algemeen gehuisvest in stallen. 

Beweegruimte:

Runderen hebben van nature de behoefte om te bewegen en te grazen, dus het is belangrijk dat stallen voldoende ruimte bieden om te bewegen en te liggen.

Frisse lucht:

Het is van belang dat er voldoende licht en frisse lucht de stal in komt. Een goed geventileerde stal voorkomt de ophoping van ammoniak en zorgt voor een gezond klimaat voor de dieren

Hygiëne:

Hygiëne van de stal is van groot belang. De stal moet regelmatig worden schoongemaakt om ziektes te voorkomen en de gezondheid van de dieren te waarborgen. Koeien produceren ontlasting. In de stal is een goede afvoer daarvan belangrijk onderdeel. Dit wordt meestal automatisch verwijderd door een mestrobot of -schraper. De mest wordt later gebruikt als bemesting voor landbouwgrond.

Voeding:

Er moet voldoende voedsel en water beschikbaar zijn voor de dieren, wat geautomatiseerd kan worden om ervoor te zorgen dat runderen steeds toegang kunnen hebben tot voedsel en water, wanneer ze daar behoefte aan hebben.

Winter en zomer:

In de wintermaanden worden de meeste koeien in ligboxenstallen gehouden, waarbij ze vrij rondlopen. In de zomermaanden worden koeien vaak deels buiten gehouden (weidegang). Weidegang is niet verplicht, maar komt in de praktijk wel heel veel voor en stimuleert het natuurlijk gedrag van de dieren.

Nederlandse stallenbouwers zijn toonaangevend in de wereld op gebied van innovatie en aandacht voor welzijn. Veehouders, de dierenbescherming en onderzoeksinstellingen werken samen om te zorgen voor een steeds betere huisvesting van runderen.

WAT ETEN RUNDEREN?

Voeding heeft zowel invloed op de gezondheid en welzijn van runderen als de kwaliteit en kwantiteit van de producten die ze leveren. Wat het juiste voer is hangt af van verschillende factoren, zoals leeftijd, groei, productie (melk of vlees) en de tijd van het jaar.

(Kuil)gras:

De basis van het voer voor runderen bestaat uit gras en kuilgras. Deze natuurlijke voedingsmiddelen bieden de dieren een goede hoeveelheid energie, eiwitten, vitaminen en mineralen. Bovendien zorgen ze voor een gezonde darmflora en een goede spijsvertering.

Hooi en kuilvoer:

In de wintermaanden, wanneer er minder gras beschikbaar is, wordt het voer vaak aangevuld met hooi of kuilvoer. Dit zijn gedroogde planten die zorgen voor extra energie voor de dieren.

Mais en ruwvoer:

Maïs en ruwvoer is rijk aan energie en eiwitten en wordt vaak gebruikt als aanvulling op het gras of hooi.

INGREPEN BIJ RUNDEREN

Om dieren en veehouders veilig en gezond te houden is het soms nodig om ingrepen te doen bij runderen. Hiervoor gelden strikte richtlijnen, zo worden ze altijd gedaan door gekwalificeerde en vakbekwame mensen zoals de dierenarts. Ingrepen moeten echt nodig zijn. Zo is couperen, oftewel het verwijderen van een deel van de staart en oren,  in Nederland niet toegestaan tenzij er een medische noodzaak geldt. 

Identificatie

In de Europese Unie is het verplicht om runderen te identificeren en registreren voordat ze zes maanden oud zijn. Zo kan bijvoorbeeld de gezondheid en het welzijn van elk dier worden gemonitord. De meest voorkomende identificatie-methode is het aanbrengen vanoormerken. Dit zijn kleine labels gemaakt van plastic of metaal die in het oor van het dier worden geplaatst. Hierop staat een uniek nummer dat informatie over het dier bevat, zoals de geboortedatum, het ras, het geslacht en de medische geschiedenis.

Andere ingrepen

Bij kalveren zijn er ook twee belangrijke ingrepen. Kijk voor informatie over onthoorning en castratie op de pagina overkalveren.

VOORKOMEN VAN ZIEKTEN

Voor een goed dierenwelzijn van de runderen, is het belangrijk dat ze gezond zijn en blijven. Door middel van richtlijnen voor de stal, hygiëne, monitoring van de gezondheid en tijdige diagnose en behandeling van ziektes wordt er hard gewerkt om de runderen gezond te houden. Mogelijke ziekten waarmee runderen te maken kunnen krijgen, zijn:

BSE:

Ook wel bekend als de ‘gekkekoeienziekte’, werd voor het eerst ontdekt bij rundvee in Groot-Brittannië in 1986. Dit is een aandoening die infectieziekten in de hersenen veroorzaakt.  In Europa is de bestrijding van BSE effectief gebleken door o.a. verbod op het verwerken van diermeel in rundveevoer en het testen van runderen na de slacht. In Nederland komt sinds 2011 geen BSE meer voor.

BRD:

BRD is een bacterie die longontsteking kan veroorzaken bij runderen. De bacterie komt van nature voor in de neusholte en keel en kan uitgroeien tot een
infectie. Om infecties te voorkomen is goede hygiëne, passende huisvesting en voldoende voeding en verzorging van de dieren, evenals het tijdig inzetten van dierenartsen bij de eerste tekenen van ziekte
belangrijk.

BVD:

Bovine Virale Diarree is een infectieziekte die wereldwijd voorkomt bij rundvee. BVD kan bij de dieren leiden tot luchtwegproblemen. De ziekte is niet besmettelijk voor mensen of schadelijk voor het vlees. Bestrijding van BVD kan door vaccinatie, strenge hygiënevoorschriften en het scheiden van groepen dieren om besmetting te voorkomen.

MKZ

Mond-en-klauwzeer is een
zeer besmettelijke ziekte die voorkomt bij evenhoevige dieren, met name in Zuid-Amerika, Afrika en Azië. Om te voorkomen dat het virus naar Europa wordt overgebracht, verbiedt de EU de import van vlees en vleesproducten uit gebieden waar een MKZ-uitbraak is. Sinds 1955 zijn MKZ-epidemieën uit Europa verbannen. Toch kan het virus af en toe weer de kop opsteken. Deze ziekte kan niet overgedragen worden op mensen. Vlees van dieren met MKZ wordt niet op de markt gebracht.

VERVOEREN VAN RUNDEREN

Transport van levend vee en verdient speciale aandacht. Daarom zijn er regels, bijvoorbeeld dat dieren moeten worden vervoerd in voertuigen met voldoende luchtventilatie en dat de dieren onderweg voldoende ruimte moeten hebben. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)  houdt toezicht op het welzijn van de dieren tijdens transport en handhaaft de wet- en regelgeving.

Je leest meer over transport van runderen en ander vee op onze pagina over algemeen dierenwelzijn. 

ONDERZOEK & ONTWIKKELINGEN

Er worden constant onderzoeken gedaan over dierenwelzijn door instanties en kennisinstituten zoals de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD), de Animal Sciences Group van de Wageningen Universiteit (WUR) en het Louis Bolk Instituut.  Met nieuwe kennis worden wetten en regels gemaakt die gericht zijn op het verbeteren van de gezondheid en het welzijn van rundvee. 

  • Er lopen projecten om de genetische diversiteit van runderen te vergroten om zo de resistentie tegen ziektes te verhogen. 
  • Er zijn verschillende projecten om de levensomstandigheden van dieren te verbeteren, zoals het verbeteren van de huisvesting en het bieden van meer ruimte aan de dieren. 
  • Er wordt onderzocht hoe stress verminderd kan worden met bijvoorbeeld koeborstels.

In samenwerking met wetenschappers worden verschillende technologieën en methodes ontwikkeld en toegepast om de sector duurzamer, efficiënter en meer gericht op dierenwelzijn te maken. Door voortdurend onderzoek en de toepassing van nieuwe technologieën kan de sector zich blijven ontwikkelen en bijdragen aan een duurzame toekomst én beter welzijn.

Bronnen en links

 

 

Altijd de laatste tips & tricks, feiten en nieuws over vlees ontvangen?
Schrijf je dan snel in!

Je ontvangt ongeveer eens per maand een mail van ons.
vlees

Veelgestelde vragen

Vragen over vlees

Hot Topics

Vlees

Varkensvlees Varkensvlees Rundvlees Rundvlees Kalfsvlees Kalfsvlees Ander vlees Ander vlees Thema's rond vlees Thema's rond vlees

Nieuws

do 14 jul

Zien eten doet eten

Wie grotere porties op zijn bord krijgt en zich bovendien omringt weet door grote eters, zal onbewust meer tot zich nemen dan wanneer die factoren er niet zijn. Dat blijkt uit