Hart- en vaatziekten

Hart en vaatziekten zijn aandoeningen aan het hart of het bloedvatenstelsel. Er zijn veel oorzaken. Naast erfelijke factoren en leeftijd spelen levensstijl en voeding een rol. In die context is onderzocht of er een relatie is tussen vleesconsumptie en hart- en vaatziekten. De meningen van onderzoekers variëren. Het is niet eenduidig vast te stellen dat er een oorzakelijke relatie zou zijn.

Onze informatie over vlees in relatie tot een gezond eet- en leefpatroon is gebaseerd op inzichten van de Gezondheidsraad en de richtlijnen van het Voedingscentrum. Dit komt neer op een gematigd eetpatroon, op basis van aanbevolen dagelijkse hoeveelheden, niet te vet, gevarieerd, en voldoende lichaamsbeweging. Een uitbreidere analyse op basis van internationaal onderzoek lees je hier.

Wat zijn hart- en vaatziekten?

Hart- en vaatziekten zijn aandoeningen aan het hart of het bloedvatenstelsel. Deze ontstaan door vernauwing van de bloedvaten waardoor de bloeddoorstroming afneemt en de kans toeneemt op een hartaanval of een beroerte. Zie ook onze verdiepingspagina.

Hart- en vaatziekten kunnen het gevolg zijn van erfelijke factoren of de leeftijd. De meeste problemen ontstaan door ongezonde gewoontes, een ongezond voedingspatroon, roken, teveel alcohol, stress en te weinig beweging. Verder spelen een verhoogd cholesterolgehalte, diabetes (suikerziekte), overgewicht en/of een verhoogde bloeddruk een rol. Zoveel soorten hart- en vaatziekten, zoveel oorzaken:

• aangeboren hartafwijkingen;
• stofwisselingsziekten;
• aantasting door een virus of infectie;
• sommige medicijnen tegen kanker;
• gebrek aan bepaalde vitamines;
• een defect aan een hartklep;
• storingen in het hartritme.

Gevolgen

Beschadigingen of vernauwingen in de wand van de bloedvaten kunnen de doorvoer van bloed beperken. Zo krijgen het hart en de hersenen of andere lichaamsdelen te weinig zuurstof. Op termijn kunnen een hartinfarct, beroerte of een andere vaataandoening ontstaan.

Behandelen & Preventie

De behandelingen van hart- en vaatziekten hangen af van de oorzaak. Meestal moeten eerst de eet- en leefgewoontes worden aangepast. Vaak worden medicijnen voorgeschreven en soms is een operatie nodig of noodzakelijk.

Een gezonde levensstijl kan de kans op hart- en vaatziekten verminderen. Dit kan door niet te roken, een gezond lichaamsgewicht te hebben, minimaal een half uur per dag te bewegen, gezond en gevarieerd te eten met voldoende vitamines, mineralen en vezels, groenten en fruit, magere of halfvolle zuivelproducten, vis, minder vette vleessoorten en weinig zout. Gevarieerd eten betekent dagelijks kiezen en combineren uit alle vakken van de Schijf van Vijf. Er is niet één voedingsmiddel dat alle nodige voedingsstoffen bevat. Producten uit alle categorieën zijn nodig om alle voedingsstoffen binnen te krijgen.

Cholesterol

Cholesterol is een vettige stof in het bloed. Het is een bouwstof die nodig is voor hormonen of cellen. Mensen halen de benodigde cholesterol deels uit hun voeding. De lever maakt het meeste aan. Het lichaam maakt precies genoeg cholesterol om goed te kunnen functioneren. Via bloedonderzoek kan de cholesterol in het bloed worden gemeten. Die hoeveelheid kan schommelen. Er zijn twee soorten cholesterol: LDL oftewel ‘lage dichtheid lipoproteïne’ (de slechtere variant) en HDL oftewel de hoge dichtheid lipoproteïne (de goede vorm). Of een cholesterolgehalte goed of te hoog is, komt door zaken als roken, erfelijkheid, te weinig bewegen en het lichaamsgewicht.

Een hoog cholesterolgehalte kan ontstaan door te veel cholesterolrijke voedingsmiddelen, of teveel verzadigd vet, erfelijke aanleg, een te hoog lichaamsgewicht, diabetes, bepaalde medicijnen of een traag werkende schildklier. Tot een aantal jaren geleden werd ten onrechte gewaarschuwd tegen cholesterolrijke voeding, zoals eieren, lever, niertjes of schaaldieren. Later bleek dat cholesterol in voedingsmiddelen veel minder invloed op het gehalte aan cholesterol in het bloed heeft dan verzadigd vet.

Een uitbreidere analyse van de (gestelde) relatie tussen hart- en vaatzieken en rood/bewerkt vlees lees je hier.

Bronnen en links

Het Voedingscentrum geeft adviezen over een gezonde voeding. Samengevat komt dat neer op matig en gevarieerd eten, kiezen voor verse producten in plaats van kant- en klare of bewerkte producten. Ook huisartsen adviseren patiënten over goede voeding en een gezonde leefstijl.

• De Hartstichting
• Het Gezondheidsplein
• Thuisarts.nl
• Het Voedingscentrum