E-nummers in vlees

Vlees is een natuurlijk, vers product en bevat in de regel weinig E-nummers. Producenten van vlees en/of vleeswaren kunnen bij de verwerking en bereiding stoffen aan het product toevoegen om de smaak, kleur, geur en houdbaarheid verder te verbeteren. Op het etiket staat in dat geval een bijbehorend E-nummer.

Het E-nummer maakt duidelijk, dat de EU de betreffende stof op grond van wetenschappelijk onderzoek (EFSA) heeft kunnen goedkeuren. De toevoegingen kunnen natuurlijk of kunstmatig zijn, maar zijn altijd gecontroleerd en dus veilig. Als producten meer ingrediënten bevatten, hebben ze vaak meer additieven (E-nummers). Nederland voert op dit onderwerp ‘e-nummers’ geen eigen beleid. De EU regelgeving is leidend.

De E van Europa

De Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) bepaalt of een toevoeging een E-nummer krijgt.
Dit gebeurt na uitgebreid onderzoek door deskundigen van organisaties als de World Health Organisation (WHO) en het wetenschappelijk bureau van de EFSA. Als de EFSA een additief heeft goedgekeurd, neemt de Europese Commissie (EU) dat over geeft aan de toevoeging een E-nummer. Dit is een garantie dat de EU de stof goed heeft gecontroleerd en veilig vindt. Een toevoeging krijgt bovendien pas een E-nummer als zeker is, dat consumenten er niet te veel van zullen binnenkrijgen. Per product is daarom wettelijk geregeld in welke producten toevoegingen gebruikt mogen worden en in welke maximale hoeveelheden.

Waarschuwingen

Het Voedingscentrum wijst erop, dat er publicaties zijn, die mensen waarschuwen voor E-nummers, omdat deze schadelijk voor de gezondheid zouden zijn. Het gaat dan vaak om mogelijke effecten bij inname van de zuivere stof. Die dosis ligt duizenden tot miljoenen keren hoger dan de ‘aanvaardbare dagelijkse inname’ en de hoeveelheid in levensmiddelen. Bij het vaststellen van een E-nummer is juist gegarandeerd dat je er niet te veel van binnen krijgt.

Allergie

Een algemene overgevoeligheid of allergie voor alle E-nummers bestaat niet. Stoffen met een E-nummer zijn uitvoerig getest op gezondheidseffecten. Het Voedingscentrum stelt, dat hooguit incidenteel sprake kan zijn van voedselovergevoeligheid of intolerantie. Er zijn maar twee echte uitzonderingen, waarbij je bepaalde E-nummers beter kunt mijden: bij overgevoeligheid voor sulfiet en bij PKU, een aangeboren aandoening in de stofwisseling.

Kleur, geur, smaak en houdbaarheid

Aan naturel vers vlees worden niet of nauwelijks stoffen toegevoegd. Bij vleeswaren en vleesproducten komt dit wel meer voor. De stoffen staan altijd vermeld op het etiket. Hieronder een kort overzicht, en vervolgens enkele relevante dan wel interessante bronnen:

• Kleurstoffen, bijvoorbeeld capsanthine E160c is oranje kleurstof uit paprika.
• Conserveermiddelen, bijvoorbeeld natriumnitriet E250 helpt om de kleur in vleeswaren te behouden. Het komt van nature voor, maar kan ook speciaal zijn gemaakt.
• Anti-oxidanten vergroten de houdbaarheid door kleurveranderingen en bederf tegen te gaan te helpen voorkomen dat vetten ranzig worden. E300 is ascorbinezuur (Vitamine C) en is een natuurlijke stof.
• Voedingszuren verlagen de zuurgraad (pH-waarde) van een product. Ze versterken de werking van anti-oxidanten en conserveermiddelen en zorgen dat de kleur beter behouden blijft, zoals E330 (citroenzuur) en E325 (een melkzuur).
• Emulgatoren, stabilisatoren, geleermiddelen en verdikkingsmiddelen. Een voorbeeld is xanthaangom E415: een verdikkingsmiddel om de textuur van een product te verbeteren.
• Smaakversterkers, zoals glutaminezuur/glutamaat E620 of E621 mononatriumglutamaat, beter bekend als ve-tsin.
• Verpakkingsgassen, bijvoorbeeld zuurstof E948 in gasmengsels bij voorverpakt vlees. Op het etiket kan nog staan: ‘verpakt onder beschermende atmosfeer’. Dat betekent dat er verpakkingsgas is gebruikt. Dit zorgt dat de bacteriologische kwaliteit van vlees langer langer op peil blijft.

Bronnen en links

• Van Boekel in Forum
• De Consumentenbond over E-nummers
• Het RIVM over voedseladditieven
• Het Voedingscentrum over E-nummers
• Het Voedingscentrum over overgevoeligheid
• De EFSA over additieven
• De food-info site (WUR) over e-nummers van dierlijke oorsprong
• De speciale website ‘weet wat je eet’ 
• ‘Zin en onzin over e-nummers, experts aan het woord’ op het Gezondheidsnet
• Trouw: ‘Zijn we doorgeslagen in onze angst voor E-nummers’, door Gabriella Codonesu, 15/07/15