Mineralen zijn voedingsstoffen die onmisbaar zijn voor het lichaam. Het menselijk lichaam maakt zelf geen mineralen aan waardoor we ze uit onze voeding moeten halen. Vlees zit vol essentiële mineralen. Ijzer en zink bijvoorbeeld. Met vlees als onderdeel van een gebalanceerd voedingspatroon zorgen we dat we genoeg mineralen binnenkrijgen en gezond blijven.
Facts & Figures
D
Je hebt vitamine D nodig om Calcium op te kunnen nemen.
2,4
Rundvlees bevat per 100 gram 2,4 mg ijzer.
0
Je lichaam maakt mineralen niet zelf aan.
In het kort – Dit zijn mineralen
Mineralen zijn kleine, maar essentiële voedingsstoffen die voorkomen in zowel plantaardig als dierlijk voedsel. Groenten, fruit en vlees zijn belangrijke bronnen van mineralen. Mineralen zijn cruciaal voor verschillende lichaamsfuncties zoals de gezondheid van botten en tanden, vochtbalans, spierfunctie en het transport van zuurstof in je bloed. De bekendste mineralen zijn magnesium, calcium, ijzer en zink.
Zitten er mineralen in vlees?
Vlees bevat veel mineralen. Dieren halen mineralen uit hun plantaardige voeding en slaan deze op in hun lichaam. Wanneer wij dit vlees eten, nemen we deze waardevolle mineralen op. Wie geen of minder vlees eet, moet goed letten op de inname van bepaalde mineralen zoals ijzer en zink. Vooral belangrijk voor zwangere vrouwen en vegetariërs.
De rol van mineralen
Mineralen zijn anorganische stoffen die in de natuur voorkomen en bestaan uit één of meerdere chemische elementen. Ons lichaam kan deze mineralen niet zelf produceren, daarom moeten we ze via onze voeding binnenkrijgen. Elk mineraal heeft een andere functie voor onze gezondheid. Door een gevarieerd en gebalanceerd dieet met vlees en andere mineraalrijke voeding krijg je er genoeg van binnen.
Er zijn twee categorieën mineralen:
- Essentiële mineralen: Dagelijks nodig, zoals ijzer, calcium en magnesium.
- Spoorelementen: Kleinere hoeveelheden nodig, maar nog steeds essentieel, zoals zink, selenium en koper.
Het lichaam heeft in totaal 6 mineralen en 9 spoorelementen nodig om goed te functioneren.
Hoe goed het lichaam deze mineralen en spoorelementen opneemt, hangt af van wat de algemene gezondheid is en wat er verder gegeten en gedronken is. Zo kan het zijn dat het lichaam mogelijk minder ijzer, zink, mangaan en chroom opneemt als je één van de volgende stoffen binnenkrijgt: oxaalzuur uit b.v. spinazie of rabarber, fytinezuur uit granen en peulvruchten en polyfenolen uit thee en koffie. Aan de andere kant kan een combinatie van bepaalde stoffen ze verbeteren. Zo versterkt vitamine C de opname van ijzer uit plantaardige bronnen, terwijl vitamine D essentieel is voor de opname van calcium.
Hoe werken mineralen?
Mineralen onder andere zijn onmisbaar voor:
-
- Vochtbalans en spiercontracties: Helpen bij het reguleren van het watergehalte in het lichaam en zijn cruciaal voor het samentrekken van spieren.
- Bot- en tandopbouw: Belangrijk voor de vorming en het onderhoud van sterke botten en tanden.
- Stofwisselingsprocessen: Essentieel voor de omzetting van voedsel in energie.
- Zenuwfuncties: Noodzakelijk voor het overbrengen van signalen tussen zenuwcellen.
Vlees is rijk aan verschillende essentiële mineralen die een belangrijke rol spelen in onze gezondheid zoals
- IJzer: Een van de meest cruciale mineralen in vlees, essentieel voor het transport van zuurstof in ons bloed en de vorming van rode bloedcellen. Er zijn twee soorten IJzer in onze voeding. Heemijzer: Voornamelijk gevonden in dierlijke producten en direct opneembaar door het lichaam. Dit type ijzer is onderdeel van hemoglobine, het eiwit in rode bloedcellen dat zuurstof transporteert. Bijvoorbeeld, 100 gram rundvlees bevat ongeveer 2,4 mg ijzer. En Non-heemijzer: Aanwezig in zowel dierlijke als plantaardige producten en wordt minder efficiënt opgenomen dan heemijzer. De opname kan verbeterd worden door de inname samen met vitamine C, wat helpt om het non-heemijzer om te zetten naar een beter opneembare vorm.
- Zink: Noodzakelijk voor een gezond immuunsysteem, wondgenezing en groei. Rundvlees is een bijzonder rijke bron van zink, gevolgd door varkensvlees en lamsvlees.
- Selenium: Functies als een krachtige antioxidant die onze cellen beschermt tegen schade. Seleniumgehaltes zijn hoog in rundvlees, varkensvlees en lamsvlees.
- Fosfor: Overvloedig aanwezig in vlees en belangrijk voor sterke botten en tanden, alsook de energiestofwisseling. Vooral varkensvlees, lamsvlees en kip zijn rijke bronnen van fosfor.
- Magnesium: Belangrijk voor spier- en zenuwfuncties en de regulatie van de bloeddruk. Hoewel vlees geen primaire bron is, bevat het toch kleine hoeveelheden magnesium. De grootste bron van magnesium zijn noten en zaden.
- Kalium: Cruciaal voor de vochtbalans, regulatie van de bloeddruk en spierfunctie. Kipfilet bevat per 100 gram het hoogste kaliumgehalte, gevolgd door rundvlees en kalkoen.
- Koper: Belangrijk voor de vorming van rode bloedcellen en de werking van enzymen. Hoewel in kleinere hoeveelheden aanwezig, is runderlever een zeer rijke bron van koper, waarbij 100 gram al meer dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid bevat. Ook groente en fruit, noten en graanproducten zijn goede bronnen van koper.
Mineralen en het belang van balans
Een evenwichtige inname van mineralen is van groot belang voor onze gezondheid. Het is duidelijk dat vlees een verscheidenheid aan mineralen levert die bijdragen aan onze algehele gezondheid. Een tekort aan deze mineralen kan leiden tot gezondheidsproblemen, zoals bloedarmoede, osteoporose of spierzwakte. Toch is te veel ook niet goed. Een overmatige inname van bepaalde mineralen kan schadelijke bijwerkingen hebben. Daarom is het van belang om te streven naar een gebalanceerd dieet met gevarieerde voeding, waaronder vlees, om zo onze gezondheid te ondersteunen.
Voor mensen die geen of weinig vlees eten, is het van belang om essentiële mineralen zoals ijzer en zink uit andere voedingsmiddelen en/of supplementen te halen. Het vraagt om afgewogen aanpassingen in het dieet. Vooral voor vegetariërs, zwangere vrouwen, ouderen, mensen herstellend van ziekte en vrouwen die borstvoeding geven is dit een belangrijk aandachtspunt, want zij hebbeneen verhoogd risico op een ijzertekort.
Wet- en regelgeving over mineralen in voeding
In Nederland spelen wetten en regelgeving een cruciale rol in de bescherming van de gezondheid en veiligheid van consumenten. De Gezondheidsraad, een onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan, biedt richtlijnen voor veilige consumptie van mineralen, waaronder de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden (ADH) voor mineralen zoals ijzer, calcium en magnesium. Deze richtlijnen worden regelmatig bijgewerkt om de nieuwste wetenschappelijke inzichten te integreren.
De Algemene Warenwet reguleert voedseletikettering en zorgt ervoor dat consumenten gemakkelijk voedingsmiddelen kunnen vergelijken en bewuste keuzes kunnen maken. Deze wet stelt eisen aan de informatie die op voedseletiketten moet staan, inclusief de gehaltes aan mineralen. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert of producten aan deze wetgeving voldoen en zorgt ervoor dat voedingsmiddelen veilig en volgens voorschriften worden verkocht.
Daarnaast heeft de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA bovengrenzen vastgesteld voor de inname van mineralen en spoorelementen. Langdurig overschrijden van deze grenzen kan schadelijke effecten op de gezondheid hebben. Deze richtlijnen helpen bij het beschermen van consumenten en zorgen ervoor dat ze veilig en goed geïnformeerd kunnen eten.
Toekomst van mineralen en vlees
Terwijl vlees traditioneel een belangrijke bron van mineralen is, ondergaat de voedingsindustrie innoverende veranderingen. Zo groeit het aanbod van verschillende soorten vleesvervangers naast klassieke vervangers zoals tofu, tempeh en seitan. Deze plantaardige opties bevatten ook (soms extra toegevoegde) mineralen zoals ijzer en zink, hoewel sommige minder goed opneembaar zijn voor het lichaam dan de mineralen in dierlijke producten.
Kweekvlees wordt sterk doorontwikkeld. Het wordt in een laboratorium geproduceerd uit celculturen. Daardoor kunnen mineralen zoals calcium en magnesium in theorie in de juiste verhoudingen toegevoegd worden aan het product. Vaak rijst de vraag of zo’n kunstmatig samengesteld alternatief dezelfde kwaliteit en opneembaarheid van voedingsstoffen kan garanderen. Wat precies de voor- en nadelen van kweekvlees zijn op het gebied van voedingswaarde en gezondheid, wordt op dit moment nog onderzocht. Kweekvlees kan nog niet gegeten worden in Nederland. De voornaamste reden hiervoor is dat de internationale regelgeving het nog niet toelaat.
Lees verder
Meer lezen over vlees en voedingswaarden? Lees verder:
Bronnen
- Informatiecentrum Voedingssupplementen & gezondheid – Mineralen
- Voedingscentrum – Mineralen
- Nice-info.be – Voedingswaarde van vlees
- Gezondleven.be – Mineralen en sporenelementen
- Amsterdam UMC – Voedingsadvies bij ijzertekort
- Nice-info.be – IJzer in voeding
- De Hippe Vegetariër – Belangrijke vitaminen en mineralen voor vegetariërs
- Gezondheidsraad – Voedingsnormen voor vitamines en mineralen voor volwassenen
- Overheid.nl – Wettenbank – Warenwet
- EFSA – European Food Safety Authority – Dietary reference values
- Informatiecentrum Voedingssupplementen & gezondheid – Bevatten vleesvervangers voldoende vitamines en mineralen?
- Journal of Agricultural and Food Chemistry – In Vitro Iron Availability from Insects and Sirloin Beef
De lekkerste recepten, winacties en meer ontvangen?
Schrijf je direct in: