Veruit de meeste mensen eten vlees, het vormt een centraal onderdeel van ons eten. Vlees past goed bij de warme maaltijd, maar ook bij de lunch, het ontbijt of tussendoor. Het heeft een hoge voedingswaarde en bevat veel nuttige bouwstoffen. Ontdek wat er in vlees zit en waarom het zo waardevol is voor je lichaam.
Vlees in het kort
Vlees zit boordevol voedingsstoffen die ons lichaam nodig heeft voor een optimale gezondheid. Het vormt daarmee een waardevol onderdeel van ons eten. Eiwitten in vlees leveren essentiële bouwstenen voor spieren en weefsels. IJzer helpt bij het transport van zuurstof in ons bloed. Daarnaast bevat vlees vele andere mineralen en vitamines, zoals vitamine B12. Een evenwichtige verhouding tussen al die stoffen ondersteunt een gezonde levensstijl.
Facts & Figures
37,5
In Nederland eten we per jaar gemiddeld 37,5 kg vlees per persoon. (WUR, 2022)
94%
94% van de Nederlanders eet regelmatig vlees
78
Nederland staat wereldwijd op plek 78 qua vleesconsumptie
Voedingsstoffen in vlees
Vlees speelt een cruciale rol als het gaat om een evenwichtig voedingspatroon. Dat komt omdat er heel veel essentiële voedingsstoffen in vlees zitten. Die leveren een belangrijke bijdrage aan onze gezondheid.
Vlees is bijvoorbeeld rijk aan eiwit, een voedingsstof die ons lichaam energie (calorieën) en aminozuren levert. Eiwit bevat zo’n 22 soorten aminozuren, waarvan 9 essentiële, die je zelf niet aanmaakt en dus via voeding moet binnenkrijgen. Maar dat is niet alles! Er zitten ook belangrijke mineralen in vlees.
- IJzer zorgt voor een goede zuurstofopname van het bloed, productie van energie en het afweersysteem.
- Zink zorgt voor de bouw van eiwitten, de stofwisseling, groei en vernieuwing van weefsel en ook voor een goed afweersysteem.
- Selenium, ook wel seleen genoemd, beschermt rode bloedcellen en cellen tegen beschadiging, en is belangrijk voor een goede werking van de schildklier.
- Fosfor zorgt voor stevige botten en tanden en is belangrijk voor de energiestofwisseling
Vlees zit ook vol vitamines. Die zijn nodig voor goed functioneren van het lichaam. Vlees is vooral een bron van vitamine B1, B6, B12 en D.
- Vitamine B1 helpt bij het verteren van koolhydraten en zorgt voor een gezond zenuwstelsel. Er zit vooral veel vitamine B1 in varkensvlees.
- Vitamine B6 is belangrijk voor het verteren van eiwitten, vetten en koolhydraten. Het zit vooral in mager rundvlees.
- Vitamine B12 speelt een rol bij celdeling, helpt met het bouwen van zenuwcellen en helpt bepaalde vormen van bloedarmoede te voorkomen. Vitamine B12 komt vooral voor in dierlijke producten.
- Vitamine D is nodig voor gezonde botten en tanden. Zonlicht is normaal de grootste bron van vitamine D, maar niet iedereen krijgt daar genoeg van. Vlees voorziet niet in onze totale vitamine D-behoefte, maar biedt wel een goede aanvulling.
In vlees zit ook vet, en vet is onmisbaar voor ons lichaam. De ene vleessoort is vetter dan de andere. Vetten geven vlees een mooie structuur en dragen heel veel bij aan de smaak. Vetten zijn niet alleen een bron van energie, maar zitten vol met belangrijke onverzadigde vetzuren en vitamines die goed oplossen in vet, zoals vitamines A, D, E en K.
- Vitamine A is belangrijk voor een normale groei, goed zicht en een goed immuunsysteem. Daarnaast zorgt het ook ervoor dat onze huid, haar en nagels gezond blijven.
- Vitamine E beschermt als antioxidant de cellen, bloedvaten, organen, ogen en het weefsel in het lichaam. Het regelt ook de stofwisseling in de cel.
- Vitamine K is nodig om het bloed te laten stollen bij een bloeding.
Vet is onderverdeeld in verschillende soorten vetzuren. Eén daarvan, onverzadigd vet(zuur), helpt bij het verlagen van slecht cholesterol (LDL-cholesterol) in het bloed, en het verhogen van goed cholesterol (HDL-cholesterol). Dat draagt bij aan een gezond hart- en vaatstelsel.
Vlees vervult zo een unieke rol in onze voeding. Het geeft ons niet alleen de nodige voedingsstoffen, het helpt ons ook om gevarieerde, lekkere en gezonde maaltijden te maken.
Vlees in een gezond dieet
Een gezond dieet staat aan de basis van een gezond leven. Het draait allemaal om de juiste balans tussen de voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft. Die balans is voor iedereen verschillend. Zo eet een kind van 2 jaar natuurlijk een stuk minder dan een bodybuilder.
De Schijf van Vijf biedt handige richtlijnen voor een gebalanceerd dieet. Het is vooral gericht op het voorkomen van 10 chronische ziektes zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker. Variatie tussen de vijf voedingsgroepen blijft cruciaal. Vlees valt onder de groep eiwitten. Ook de aanbevolen eiwitconsumptie verschilt per persoon, de aanbevolen minimale dagelijkse hoeveelheid eiwit wordt berekend door de volgende som:
- Lichaamsgewicht in kg x 0,83 gram eiwit voor iemand zonder gezondheidsaandoeningen en die niet meer dan 2x in de week sport
- Lichaamsgewicht in kg x 1,0 gram eiwit (sporter) tot 1,6 gram eiwit (atleet)
Waar je eiwit in vindt? In peulvruchten, kaas, melk en natuurlijk in vlees. Maar het ene stukje vlees is het andere niet. Zo bestaat er onderscheid tussen bewerkt en onbewerkt vlees en zit er verschil in vetgehaltes. Het is belangrijk om bewuste keuzes te maken als het gaat om wat je eet. Eet gevarieerd en met mate en zorg voor voldoende beweging om gezond te blijven.
Is vlees een veilig product?
Wetten voor de voedselveiligheid zijn vastgelegd in de Warenwet. Hier staan allerlei bepalingen, voorschriften en richtlijnen in die met vlees te maken hebben. Ook voor de samenstelling van producten. Zo mag er bijvoorbeeld niet meer dan 20% vet in magere vleesproducten zitten, mag er maximaal 150 mg nitriet in een kilo vlees zitten. Is er meer dan 5% water toegevoegd? Dan moet dit vermeld worden op de verpakking. In Nederlandse vleesproducten mogen geen hormonen zitten en geen antibiotica. Nederlandse vleesproducten worden daarop streng gecontroleerd.
Er bestaan in Nederland en Europa ook veel keurmerken. Die geven informatie over de achtergronden van het vlees: bijvoorbeeld hoe het dier leefde (stal, wei), of wat voor soort voeding het kreeg.
De wereld van voeding in beweging
De wereld van voeding en gezondheid staat niet stil en er zijn voortdurend ontwikkelingen die de kijk op vleesconsumptie en voedingswaarden veranderen. Een gezond en evenwichtig dieet staat centraal. Vlees blijft een belangrijke bron van voedingsstoffen. Er is veel aandacht voor een goede eiwitbalans tussen dierlijke en plantaardige producten. De overheid wil dat de helft van de eiwitten die wij eten uit planten komt. Nu is dat 40 procent.
Nederlandse vleesproducenten reageren ook op de vraag naar vleesproducten die minder vet en zout (natrium) bevatten. Een andere trend is de opkomst van plantaardige vleesvervangers. Consumenten kiezen er soms voor om minder vaak vlees te eten. Toch willen ze dan graag iets vergelijkbaars. Dit heeft geleid tot veel plantaardige alternatieven op de markt, maar kant-en-klare vleesvervangers zijn lang niet allemaal gezond. Veel producten zijn bewerkt en bevatten toevoegingen zoals smaakversterkers en zout.
Een innovatie waar op dit moment veel aandacht voor is, is kweekvlees. Deze technologie, waarbij vlees in laboratoria wordt gekweekt uit dierlijke cellen, staat nog in de kinderschoenen. Er zal nog veel onderzoek moeten worden gedaan naar de haalbaarheid, veiligheid en voedingswaarde van kweekvlees.
Bronnen
-
- WUR – Vleesnota 2023
- Vegetariërsbond – Factsheet Consumptiecijfers
- Wateetnederland.nl – Vlees en Vleesvervangers
- Foodagribusiness.nl – Artikel – Wereldwijde Vleesconsumptie 2023
- Ourworldindata.org – Meat and Dairy production
- FAO – Contribution of terrestrial animal source food to healthy diets for improved nutrition and health outcomes – An evidence and policy overview on the state of knowledge and gaps
- Vlees.nl – Eiwitbalans
- NICE – Voedingsinformatiecentrum – Voedingswaarde van vlees
- Consumentenbond – Vitamines
- Hartstichting – Gezond eten – Vetten
- Richtlijnen Schijf van Vijf
- Gezondheidsraad – Voedingsnormen voor eiwitten
- RIVM – NEVO online
- Vlees.nl – Dierenwelzijn
- NVWA – Rol NVWA vlees en vleesproducten
- Vlees.nl – Kwaliteit & Controle
- NVWA – Risico-Inventarisatie HACCP
- Overheid.nl – Wettenbank – Warenbesluit Vlees, gehakt en vleesproducten
- Voedingscentrum – Hormonen
- Voedingscentrum – Antibiotica
- Keurmerkenwijzer – Vlees
- Voedingscentrum – Hoe ziet het Voedingscentrum de eiwittransitie
- WUR – Dossier – Vleesconsumptie
- Regio Foodvalley – Innovatiemonitor
- NPO Kennis – Hoe gezond zijn vleesvervangers?
- Kweekvleesinfo.nl
- Nieuwe Oogst – Kweekvlees heeft een keerzijde
De lekkerste recepten, winacties en meer ontvangen?
Schrijf je direct in: