Vlees.nl

MENUMENU
  • Recepten
  • Bereiden en bewaren
      • Bereidingsvideo's
      • Hygiëne
      • Invriezen & Ontdooien
      • Kooktechnieken
      • Kooktermen
      • Kopen & Bewaren
      • Maten & Temperaturen
      • Mini masterclasses
  • Over vlees
      • Algemeen over vlees
      • Bewerkt vlees
      • Bouwstoffen
      • Etiketten
      • Gezonde Voeding
      • Kalfsvlees
      • Kleur & Geur
      • Meat = Vlees
      • Pekelen & Marineren
      • Rijpen & Rusten
      • Rundvlees
      • Varkensvlees
      • Vetten & Smaak
      • Vleeswaren
      • Voedingswaarde
      • Werken met vlees
  • Achtergrond
    • Concepten & Trends

      • Biologisch
      • Dubbeldoelkoeien
      • Duurzaam
      • Gemak
      • Genieten
      • Gezond
      • Streekproduct
      Lees meer over concepten & trends

      Dierenwelzijn

      • Berengeur
      • Huisvesting
      • Ingrepen
      • Transport
      • Verzorging
      Lees meer over dierenwelzijn

      Diergezondheid

      • Andere dieren
      • Kalveren
      • Runderen
      • Varkens
      Lees meer over diergezondheid
    • Diervoer

      • Additieven
      • Grondstoffen
      • Soja
      • Termen
      Lees meer over diervoer

      Duurzaam Vee & Vlees

      • Duurzame Veehouderij
      • Duurzame Vleessector
      Lees meer over duurzaam vee & vlees

      Milieu & Techniek

      • Algemeen: inleiding
      • Biodiversiteit
      • Carbon Footprint
      • Dioxines
      • Eiwitbalans
      • Energie
      • Footprint water
      • GMO's
      • Klonen van dieren
      • Kweken van vlees
      • Samengesteld vlees
      • Stikstof
      Lees meer over milieu & techniek
    • Slacht & Verwerking

      • Etikettering
      • Kwaliteit & Controle
      • Slachtproces
      • Tracking & Tracing
      • Verdoven
      • Verwerking
      Lees meer over slacht & verwerking

      Vlees & Gezondheid

      • Antibiotica
      • Bewerkt vlees
      • Darmkanker
      • Diabetes
      • E-nummers
      • E.coli
      • Eiwit
      • Hart- en vaatziekten
      • Listeria
      • MRSA
      • Overgewicht
      • Salmonella
      • Toxoplasmose
      • Veiligheid
      • Vetten
      • Zout
      Lees meer over vlees & gezondheid
  • Actueel
    • Interviews
    • Nieuws
  • Home
  • Over Vlees.nl
  • FAQ
  • Contact
Home / De thema’s / Milieu & Techniek /

Waterfootprint vlees (liters/kg)

  • Milieu & Techniek
    • Algemeen: inleiding
    • Biodiversiteit
    • Carbon Footprint
    • Dioxines
    • Eiwitbalans
    • Energie
    • Footprint water
    • GMO’s
    • Klonen van dieren
    • Kweken van vlees
    • Samengesteld vlees
    • Stikstof

Water is cruciaal in ons leven. We gebruiken het dagelijks en niet alleen voor ons eten en drinken.
Water wordt ook gebruikt in vrijwel elk industrieel proces en  is onmisbaar voor de groei van planten en dieren. Hoewel 70% van het aardoppervlak bestaat uit water, is de hoeveelheid zoet water beperkt.

Met ons consumptiepatroon hebben we invloed op de beschikbaarheid van water. Voor vrijwel alles wat we consumeren is water nodig. Dat geldt ook voor voedingsmiddelen, zoals vlees.

De zogenoemde waterfootprint is een maat voor de impact die een product kan hebben beschikbaarheid van water. Voor de waterfootprint van vlees worden verschillende getallen genoemd. Het Voedingscentrum, bijvoorbeeld, noemt twee cijfers voor rundvlees: een waterfootprint van 15.000 liter per kilo als algemeen cijfer, naast 6.500 liter voor Nederlands rundvlees.

Wat betekent deze waterfootprint? Hoe kan het dat deze cijfers voor Nederlands vlees lager zijn? Is voor andere voedingsmiddelen dezelfde hoeveelheid water nodig als voor vlees?

Wat is de waterfootprint?
De waterfootprint van een product geeft weer hoeveel druk dit product legt op de watervoorziening, uitgedrukt in liters water per kilo product.
Dit beslaat op de hele productiecyclus, vanaf de ruwe grondstof tot aan het eindproduct ‘vlees’. Voor de productie van vlees gaat het bijvoorbeeld om water, dat vleesbedrijven verbruiken voor hun productieproces, maar ook om drinkwater voor het vee op de boerderij en om water dat nodig is om voer voor de dieren te telen.

Groen, blauw en grijs water
In de definitie van waterfootprint wordt onderscheid gemaakt tussen groen, blauw en grijs water.
Groen water is regenwater in de bovenlaag van de bodem. Planten benutten dit voor hun groei. Groen water is het minst belastend voor de natuurlijke waterhuishouding.

Het verbruik van blauw en grijs water heeft een grotere impact. Blauw water wordt opgepompt voor bijvoorbeeld irrigatie- of drinkwater. Grijs water is water, dat nodig is voor een productieproces om vervuild water te verdunnen zodat de kwaliteit weer binnen de gestelde normen komt.

Voor blauw en grijs water wordt geput uit grondwater of oppervlaktewater. Een groot verbruik heeft invloed op de natuurlijke waterhuishouding. Als er teveel water wordt onttrokken, ontstaat een tekort.

Bijna 90% groen water
Het onderscheid tussen groen water enerzijds en blauw en grijs anderzijds relativeert de waterfootprint.
Voor de productie van vlees komt 85 tot 87% van de waterfootprint voor rekening van groen water. Circa 5 tot 8% is blauw water en 5 tot 10% is grijs water.

Voor rundvlees is de ‘totale’ waterfootprint het hoogst van alle dierlijke producten. De productie van rundvlees is minder efficiënt dan van varkensvlees of kip. Het duurt langer tot een rund slachtrijp is; er is dus meer voer nodig per kilogram vlees. Bovendien eten runderen gras en andere ruwvoeders. Dit vergt per eenheid voederwaarde meer (groen) water dan het voer dat varkens en kippen krijgen.

De hogere waterfootprint zit vooral in (het minst belastende) groen water. In de behoefte aan blauw en grijs water verschilt de rundvleesproductie niet veel van de varkens- of kippenvleesproductie. Intensieve veehouderijsystemen gebruiken meer voer en vergen meer blauw water. Dit hangt echter af van de samenstelling van het voer. Met een duurzaam grondstofgebruik kunnen veevoerfabrikanten de waterfootprint beperken.

Bron: Gerbens-Leenes, Mekonnen, Hoekstra, 2011 (A comparative study on the water footprint of poultry, pork and beef in different countries and production systems)

Minder water voor Nederlands vlees
Ten opzichte van het internationaal gemiddelde is de waterfootprint voor rund-, varkens- en kippenvlees in Nederland laag. (zie tabellen)
Dit is te danken aan de efficiëntie van de moderne Nederlandse veehouderijbedrijven. Deze gebruiken relatief weinig voer per kilogram geproduceerd vlees of per liter melk. Nederlandse veehouders behoren wat dit betreft tot de wereldtop. Zo is de carbon footprint van Nederlands vlees relatief klein. (zie pagina carbon footprint).

Ook het Nederlandse (kracht)voer draagt bij aan de lage waterfootprint. Dit bevat veel hergebruikte restproducten uit de levensmiddelenindustrie. Deze restproducten hebben een lagere waterfootprint dan grondstoffen, die speciaal voor het voer worden geteeld, zoals bepaalde granen. Bijna 43 % van de grondstoffen die de Nederlandse diervoederindustrie gebruikt, zijn co-producten, zoals deze reststromen ook wel worden genoemd.

Bron: Grondstoffenwijzer Nevedi 2019

Nederlands rundvlees als ‘bijproduct’ van de melkveesector 
Voor het meeste Nederlands rund- en kalfsvlees geldt de bijzonderheid, dat sterk ‘in alles’ is verbonden met de grote zuivelsector.
Melkkoeien krijgen elk jaar een kalf, anders geven zij immers geen melk. Slechts een deel van deze kalveren kan een melkkoe worden. De overige kalveren krijgen een bestemming in de vleeskalver- of de vleesrundersector. Ook de (uitgemolken) melkkoeien worden aan het eind van hun productieve leven geslacht en leveren rundvlees.

Volgens het CBS komt zo’n 96% van het Nederlandse rundvlees van runderen uit de zuivelsector. In termen van milieu efficiëntie is dat ‘dubbele doel’ veel gunstiger dan de vleesproductie op basis van runderen die uitsluitend voor het vlees worden gefokt.

Tabel 1: Waterfootprint vlees volgens Voedingscentrum.

 Product Waterverbruik in liters Per  Verhouding % *)
groen-blauw-grijs
 Rundvlees 1.500100 gram90-5-5
 Nederlands rundvlees 650100 gram87-8-5
 Varkensvlees 600100 gram81-8-11
 Nederlands varkensvlees 440100 gram85-5-10
 Kip 340100 gram81-7-12
 Nederlandse kip 180100 gram86-4-10

Bron: Voedingscentrum.nl

*) Bron: P.W. Gerbens-Leenes, M.M. Mekonnen, A.Y. Hoekstra. A comparative study on the water footprint of poultry, pork and beef in different countries and production systems, 2011

Tabel 2. Waterfootprint vlees (liters/kg) uitgesplitst naar groen, blauw en grijs water: internationaal gemiddeld en specifiek voor Nederlandse vee- en vleessector: intensieve productiemethoden hebben een kleinere footprint.

Wereldwijd gemiddelde*)Nederland*)
Graz.MixedInd.MixedInd.
Kippenvlees
Groen water7.9194.0652.3371.5091.548
Blauw water7343482107678
Grijs water718574325161165
totaal9.3714.9872.8721.7461.791
varkensvlees
Groen water7.6605.2104.0503.6533.776
Blauw water431435487302233
Grijs water632582687451427
totaal8.7236.2275.2244.4064.436
Rundvlees
Groen water2112114.8038.84910.3193.934
Blauw water465508683758346
Grijs water243401712664225
totaal21.82915.71210.24411.7414.505

*) Grazing, mixed, industrial: zeer extensief, gemengd, intensief. In Nederland komen intensieve systemen het meest voor.

Bron: P.W. Gerbens-Leenes, M.M. Mekonnen, A.Y. Hoekstra. A comparative study on the water footprint of poultry, pork and beef in different countries and production systems, 2011

Waterverbruik eiwitrijke voedingsmiddelen
Vergeleken met de meeste plantaardige voedingsmiddelen heeft vlees een grotere waterfootprint.
Er zijn tussen plantaardige voedingsmiddelen grote verschillen. Vaak geldt, dat voedingsmiddelen met een hoge voedingswaarde meer water nodig hebben. Voedingsmiddelen die veel eiwitten en/of vetten bevatten, hebben doorgaans een hogere watervoet afdruk. Dat zijn – naast vlees – eieren, peulvruchten, noten en bepaalde vruchten zoals avocado.
In tabel 3 staan een aantal voorbeelden, waarbij de waterfootprint niet alleen per kg product, maar ook per gram eiwit en per gram vet zijn weergegeven.

Tabel 3. Waterfootprint*) in liters per kilo product, per kcal, per gram eiwit en per gram vet.

waterfootprint liter/kgwater footprint naar voederwaarde
groenblauwgrijstotaalliter/kcalliter/g eiwitliter/ g vet
  
Sugargewassen13052151970,690,00,0
Groenten19443853221,3426154
Starchy roots32716433870,4731226
Fruit726147899622,09180348
granen1.2322281841.6440,5121112
oliegewassen2.0232201212.3640,811611
peulvruchten3.1801417344.0551,1919180
Noten7.01613676809.0633,6313947
Melk86386721.0201,823133
Eieren2.5922444293.2652,292933
Kippenvlees internationaal *)3.5453134674.3253,003443
Boter4.6954653935.5530,720,06,4
Varkensvlees internationaal*)4.9074596225.9882,155723
schapen-/geitenvlees internationaal8.253457538.7634,256354
Rundvlees internationaal*)14.41455045115.41510,19112153

*) De waterfootprint in deze tabel betreft wereldwijde gemiddelden. De waterfootprint van Nederlands vlees ligt beduidend lager dan het gemiddelde.

Bron: Ecosystems, 2012, Mesfin M. Mekonnen* and Arjen Y. Hoekstra, A Global Assessment of the Water Footprint of Farm Animal Products

Efficiënter en schoner
Voor de productie van voedingsmiddelen is water nodig.
Uitgedrukt in liters water per kilo product is voor vlees meer water nodig dan voor plantaardige producten. Dat betekent niet dat vleesproductie in alle gevallen zomaar kan worden vervangen. Zo is er landbouwgrond die niet geschikt is voor het verbouwen van granen of andere plantaardige voedingsmiddelen, maar wel voor gras waarop vee kan grazen. Verder levert het begrazen van natuurgebieden ook een bijdrage aan het onderhoud en behoud van waardevol landschap.

Om de impact op de natuurlijke waterkringlopen te beoordelen is vooral het verbruik van blauw en grijs water van belang. Dat is voor vlees maar een fractie van de totale waterfootprint.

Nederlands vlees heeft ten opzichte van vlees uit andere landen een bescheiden waterfootprint. Dat is vooral te danken aan de efficiëntie van de productie op de moderne Nederlandse bedrijven.
Duurzaamheid is een heel belangrijk thema in de Nederlandse vee- en vleessector.
Door aandacht te besteden aan energiebesparing en verlaging van de emissie van broeikasgassen, wordt de productie steeds schoner.
Ook op het gebied van waterverbruik zijn in de slachterijen volop ontwikkelingen gaande. Er worden waterbesparende technieken ingezet en bedrijven hebben geïnvesteerd in betere technieken om water te zuiveren.

Hoewel veel duurzaamheidsprogramma’s niet gericht zijn op water, is de tendens dat veehouderijbedrijven en vleesbedrijven steeds efficiënter werken. Dat heeft uiteindelijk ook een gunstige invloed op het waterverbruik dat gekoppeld kan worden aan het product ‘vlees’.

Altijd de laatste tips & tricks, feiten en nieuws over vlees ontvangen?
Schrijf je dan snel in!

Je ontvangt ongeveer eens per maand een mail van ons.
Nieuwsbrief

Altijd de laatste tips & tricks, feiten en nieuws over vlees ontvangen? Schrijf je dan snel in!

Je ontvangt ongeveer eens per maand een mail van ons.

vlees

Veelgestelde vragen

  • Hoe wordt rundvlees gerijpt?
  • Garandeert de Nederlandse vleessector dat rundvlees 100% veilig is?
  • Hoelang duurt verteren van vlees?
  • Waarom zijn kalverbedrijven afgesloten van de buitenwereld?
Vragen over vlees

Hot Topics

  • Bereidingsvideo’s
  • Mini masterclasses
  • Kooktechnieken
  • Invriezen & Ontdooien
  • Kooktermen
  • Kopen & Bewaren
  • Maten & Temperaturen
  • Vleesrecepten
  • Hygiëne

Vlees

Varkensvlees Varkensvlees Rundvlees Rundvlees Kalfsvlees Kalfsvlees Ander vlees Ander vlees Thema's rond vlees Thema's rond vlees

Nieuws

do 14 jul

Zien eten doet eten

Wie grotere porties op zijn bord krijgt en zich bovendien omringt weet door grote eters, zal onbewust meer tot zich nemen dan wanneer die factoren er niet zijn. Dat blijkt uit

  • Disclaimer
  • Privacy
  • Pers
  • Voorwaarden
  • Sitemap
  • Cookie beleid
  • Social media richtlijnen
Beheer cookie toestemming
Wij gebruiken cookies om onze website en onze service te optimaliseren.
Functionele cookies Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Preferences
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt. De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
Beheer opties Beheer diensten Beheer leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Bekijk voorkeuren
{title} {title} {title}