Vlees en waterverbruik: 7 (+1) weetjes

Voor het maken van voedsel is water nodig. Uitgedrukt in liters water per kilo product (= de waterfootprint), is voor vlees meer water nodig dan voor plantaardige producten, maar dat is niet het hele verhaal. Om water te besparen kun je de veehouderij (de koeien in de wei) en de vleesproductie niet zomaar vervangen.

Veel grond is nou eenmaal niet geschikt is voor het verbouwen van granen of andere plantaardige voeding, Maar wél voor gras waarop vee kan grazen. En dat gras groeit dus vooral van het regenwater dat er gratis en voor niks op valt.

En wist je dat je voor sommige voedingsstoffen (vitamines en mineralen) grote hoeveelheden plantaardig voedsel moet eten om de voedingswaarde van een klein stukje vlees te benaderen?

Nóg 7 weetjes over de waterfootprint van vlees.

1. De waterfootprint is het aantal liters water per kilo product.
Dit getal slaat op de hele productiecyclus, vanaf de ruwe grondstof tot aan het eindproduct ‘vlees’. Voor de productie van vlees gaat het om water dat vleesbedrijven verbruiken voor hun productieproces, maar ook om water voor het vee op de boerderij en om water dat nodig is om voer voor de dieren te verbouwen.

2. Water is niet zomaar water: er is een verschil tussen groen, blauw en grijs water.

• Groen water is regenwater in de bovenlaag van de bodem. Planten benutten dit voor hun groei. Groen water is het minst belastend voor de natuurlijke waterhuishouding. Het verbruik van blauw en grijs water heeft een grotere impact.
• Blauw water wordt opgepompt voor bijvoorbeeld irrigatie- of drinkwater.
• Grijs water is water, dat nodig is voor een productieproces om vervuild water te verdunnen zodat de kwaliteit weer binnen de gestelde normen komt.

Vooral blauw en grijs water wordt geput uit grondwater of oppervlaktewater. Een groot verbruik heeft invloed op de waterhuishouding. Als teveel water wordt onttrokken, ontstaat een tekort.

3. Voor de productie van vlees in Nederland komt 85 tot 87% van de water-footprint voor rekening van groen water.

Circa 5 tot 8% is blauw water en 5 tot 10% is grijs water. Het onderscheid tussen groen water enerzijds en blauw en grijs anderzijds relativeert de waterfootprint, die dus vaak veel hoger wordt ingeschat dan hij werkelijk is.

4. De ‘totale’ waterfootprint voor rundvlees is het hoogst van alle dierlijke producten.

MAAR: de hogere waterfootprint zit vooral in (het minst belastende) groen water. In de behoefte aan blauw en grijs water verschilt de rundvleesproductie niet veel van de varkens- of kippenvleesproductie.

 

 

5. Nederlands vlees heeft ten opzichte van vlees van elders een lagere waterfootprint.

Voor Nederlandse vlees wordt minder water gebruikt in de productie per kilo product. Dat is te danken aan de efficiëntie van de productie op de moderne Nederlandse bedrijven. Ze gebruiken relatief weinig voer per kilogram geproduceerd vlees of per liter melk. Nederlandse veehouders behoren tot de wereldtop. Zo is de carbon footprint van Nederlands vlees relatief klein.

 6. Er zijn meer redenen waarom Nederlands vlees relatief een lage waterfootprint heeft.

• De meeste Nederlandse koeien hebben een dubbel doel. Volgens het CBS komt zo’n 96% van het Nederlandse rundvlees van koeien die gehouden worden voor de melkproductie. Dat ‘dubbele doel’ is veel ‘milieu-efficiënter’ dan de vleesproductie met runderen die puur voor het vlees worden gehouden.
• Ook het Nederlandse (kracht)voer draagt bij aan de lage waterfootprint. Door hergebruik van restproducten (43%) uit de levensmiddelenindustrie hoeft geen voer zoals granen verbouwd te worden, en dat kost minder water.
• Verder wordt veel gedaan aan energiebesparing en een steeds schonere productie. Er worden waterbesparende technieken ingezet en bedrijven hebben geïnvesteerd in betere technieken om water te zuiveren.

7. Sommige eiwit- of vetrijke, plantaardige voedingsmiddelen hebben – net als vlees – een grotere waterfootprint.

Vaak geldt, dat voedingsmiddelen met een hoge voedingswaarde meer water nodig hebben. Voedingsmiddelen die veel eiwitten en/of vetten bevatten, hebben doorgaans een wat hogere watervoetafdruk. Dat zijn – naast vlees – eieren, peulvruchten, noten en bepaalde vruchten zoals avocado.

Meer informatie en alle gebruikte bronnen zijn te vinden in dit dossier:

https://www.vlees.nl/themas/milieu-techniek/footprint-water/