Waarom verschillen eiwitten van elkaar?
Eiwitrijk voedsel geeft ons lichaam energie. Je vindt eiwit in allerlei soorten voeding, in allerlei soorten samenstellingen. Eiwitten kunnen bestaan uit 22 van soorten bouwstoffen, de aminozuren. Aminozuren zijn onder andere nodig voor de opbouw van cellen en voor allerlei regelprocessen in het lichaam.
Er zijn negen essentiële aminozuren, deze heeft je lichaam nodig, maar kan je lichaam niet zelf aanmaken. Geen eiwit is hetzelfde door de wisselde hoeveelheid en samenstelling van de aminozuren. Daarom verschillen eiwitten uit plantaardige bronnen en vlees, vis en zuivel (dierlijke bronnen) van elkaar. Wat is het verschil tussen eiwitrijk voedsel van planten of dieren? Drie verschillen op één rij.
Verschil 1: Hoeveelheid essentiële aminozuren
Aminozuren zijn de bouwstenen van eiwit. Je lichaam breekt eiwit af in deze aminozuren tijdens het verteren van je eten en stuurt ze vervolgens door naar de juiste plek zodat jij waar de bouwstenen nodig zijn. Niet elk voedsel bevat echter de essentiële aminozuren, de zogenaamde incomplete eiwitten. Veel plantaardige bronnen vallen onder deze ‘incomplete’ eiwitten. Dat betekent dat er minstens 1 van de 9 essentiële aminozuren ontbreekt. Er zijn sommige plantaardige bronnen die wel complete eiwitten zijn zoals soja, quinoa en boekweit.
Voor een gebalanceerd dieet is het dus belangrijk een goede verdeling van bronnen te hebben. Vooral dierlijke bronnen vallen onder ‘compleet’ eiwit, dus bronnen mét alle essentiële aminozuren.
- vis
- eieren
- zuivel (kaas, melk en wei (whey))
- rood vlees
- wit vlees
Verschil 2: Effecten op je gezondheid
Naast het eiwitgehalte is het ook belangrijk om te kijken naar andere stoffen die je binnenkrijgt door bepaalde eiwitrijke ingrediënten te eten. Dierlijk eiwit is doorgaans ook rijk in ijzer en vitamine B12, stoffen die in het algemeen ontbreken in plantaardige eiwit. Andersom zijn plantaardige eiwitten rijk in bioactieve fytonutriënten en antioxidanten.
Dierlijke eiwitten kunnen rijker zijn in vet en cholesterol dan plantaardige eiwitten. Het gaat dan om de vettere soorten vlees. Hier moet je niet teveel van eten. Daarboven zit er wel vezel in plantaardige eiwitten maar niet in dierlijke eiwitten. Om gezond te blijven is het dus belangrijk om voor een goede balans te zorgen!
Verschil 3: Effecten op je spiermassa
Compleet eiwit – dus met alle essentiële aminozuren – helpt beter bij het spierherstel na een intense workout. Als je je spiermassa wilt verhogen en behouden helpt het om goed op je eiwitinname te letten. Veel sporters gebruiken het dierlijke eiwit wei (whey) proteine om spiermassa op te bouwen. Dierlijke eiwitbronnen breken makkelijk af in het lichaam en krijgt daarom vaak de voorkeur boven andere bronnen.
Plantaardige bronnen helpen ook bij spieropbouw, maar het gaat er dan om dat je voor de juiste balans zorgt (of indien je veganist bent, bijvoorbeeld zorgt voor een aanvulling met supplementen). Zolang je de essentiële aminozuren maar binnenkrijgt.
Meer weten? Lees dan verder over eiwit en de eiwitbalans.